مبانی نظری عدالت اجتماعی، امام علی

مبانی نظری عدالت اجتماعی، امام علی

مشخصات محصول:
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

خلاصه ای از کار:

قلمرو عدالت اجتماعی

1-2. حوزه عدالت اجتماعی

عدالت اجتماعی به حوزه خاصی از زندگی اختصاص ندارد و طبق فرمایش نبی اكرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله «بالعدل‏ قامت‏ السّماوات‏ و الأرض: آسمان‌ها و زمین بر ‌پایه عدالت نهاده شده است.‏» (فیض كاشانی، 1415ق: ج‏5،107)

..................

2-2. مصادیق اجرای عدالت اجتماعی

1-2-2. برپایی حق

حق و باطل دو مفهوم متضاد و متناقض هستند. بودن یكی برابر با نبودن دیگری است. بر پایی حق یكی از مصداق‌های عدالت است. امام علی علیه‌السلام بر پایی حق را عامل عزت‌مندی و پایداری دین و اصلاح روزگار و دوام حكومت می‌داند، چنان‌چه می‌فرماید: «فَإِذَا أَدَّتْ اَلرَّعِیَّةُ إِلَى اَلْوَالِی حَقَّهُ وَ أَدَّى اَلْوَالِی إِلَیْهَا حَقَّهَا عَزَّ اَلْحَقُّ بَیْنَهُمْ وَ قَامَتْ مَنَاهِجُ اَلدِّینِ وَ اِعْتَدَلَتْ مَعَالِمُ اَلْعَدْلِ وَ جَرَتْ عَلَى أَذْلاَلِهَا اَلسُّنَنُ فَصَلَحَ بِذَلِكَ اَلزَّمَانُ وَ طُمِعَ فِی بَقَاءِ اَلدَّوْلَةِ وَ یَئِسَتْ مَطَامِعُ اَلْأَعْدَاءِ . وَ إِذَا غَلَبَتِ اَلرَّعِیَّةُ وَالِیَهَا أَوْ أَجْحَفَ اَلْوَالِی بِرَعِیَّتِهِ اِخْتَلَفَتْ هُنَالِكَ اَلْكَلِمَةُ وَ ظَهَرَتْ مَعَالِمُ اَلْجَوْرِ وَ كَثُرَ اَلْإِدْغَالُ فِی اَلدِّینِ وَ تُرِكَتْ مَحَاجُّ اَلسُّنَنِ فَعُمِلَ بِالْهَوَى وَ عُطِّلَتِ اَلْأَحْكَامُ... : و آن گاه كه مردم حق رهبرى را ادا كنند و زمامدار حق مردم را بپردازد، حق در آن جامعه بین آن‌ها عزت یابد و راه هاى دین پایدار و نشانه‌هاى عدالت برقرار و سنت (پیامبر) پایدار گردد، پس روزگار اصلاح شود و مردم در تداوم حكومت امیدوار، و دشمن در آرزوهایش مأیوس مى‌گردد. امّا اگر مردم بر حكومت چیره شوند یا زمامدار بر مردم ستم كند، وحدت كلمه از بینرود، نشانه‌هاى ستم آشكار و نیرنگ بازى در دین فراوان و راه‌های روشن سنّتها ترك گردد و از روی هوای نفس عمل شود و اجرای احكام تعطیل شود  . . . » (نهج‌البلاغه، خطبه216، ص333)

..................

2-2-2. برقراری مساوات

برقراری مساوات در بهره مندی از واقعیت های گوناگون اقتصادی، سیاسی، علمی و ... یكی دیگر از مصداق های عدالت است، امام علی علیه‌السلام در نامه‌ای به اسود بن قطیبه سرلشكر سپاه حلوان می‌فرماید: «فَلْیَكُنْ أَمْرُ النَّاسِ عِنْدَكَ فِی الْحَقِّ سَوَاءً: پس باید كار مردم در حقّ نزد تو یكسان باشد.» (نهج البلاغه، نامه59، ص449)

............................

3-2-2. توجه یكسان به مردم    

................

4-2-2. مبارزه با تبعیض

................

5-2-2. مبارزه با فساد اقتصادی

..................

6-2-2. بازگرداندن حقوق غصب شده

وقتی که عدالت رعایت نشود، عده‌ای به تصاحب اموال عمومی جامعه می‌پردازند. امام علی علیه‌السلام یکی از علل پذیرش حکومت را «بازگرداندن حقوق غصب شده» بیان می‌دارد و می‌فرماید: «وَ اللَّهِ لَوْ وَجَدْتُهُ قَدْ تُزُوِّجَ بِهِ النِّسَاءُ وَ مُلِكَ بِهِ الْإِمَاءُ لَرَدَدْتُهُ فَإنَّ فِی الْعَدْلِ سَعَةً وَ مَنْ ضَاقَ عَلَیْهِ الْعَدْلُ فَالْجَوْرُ عَلَیْهِ أَضْیَق: به خدا قسم! (بیت‌المال غارت شده را) اگر بیابم که به وسیله‌ی آن زنان به ازدواج در آمده (مهریه‌ی زنان شده) و کنیزکان خریداری شده، آن‌را به صاحبانش باز می گردانم. برای این‌که در عدالت، گشایش و رفاه برای عموم است.» (نهج‌البلاغه، خطبه15، ص57)

.....................

7-2-2. نظارت بر فعالیت های اقتصادی

..................

8-2-2. توجه به یتیمان و عدم تصرف اموال آنان

....................

9-2-2. ظلم نكردن به مردم

عدل وداد با ظلم تناقض و تضاد دارد و اگر عدالت اجرا گردد ظلمی در حق كسی صورت نمی‌گیرد پس می توان گفت ظلم نكردن به مردم مصداقی از عدالت است چنان‌كه امیرالمؤمنین علیه‌السلامكه رفتار و گفتارش آمیخته با عدالت بود، همواره فرمانده‌های خویش را به عدم ظلم راهنمایی می‌نمود و در بیانی به استاندارفارس می‌فرماید: «اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ وَ احْذَرِ الْعَسْفَ وَ الْحَیفَ فَإِنَّالْعَسْفَ یعُودُ بِالْجَلَاءِ وَ الْحَیفَ یدْعُو إِلَى السَّیف: عدالت را به كار گیر و از ظلم وبى‌عدالتى بر حذر باش كه بى‌انصافى كردن با مردم آنان را آواره مى‌كند و بى‌عدالتى به قیام مسلحانه وا‌‌مى‌دارد.» (نهج البلاغه، حكمت476، ص559)

..................

10-2-2. توجه به نیازمندان

..................

11-2-2. یاری مظلومان

....................

12-2-2. مراعات حقوق ضعیفان

...................

13-2-2. اصلاح نظام سیاسی

...............

14-2-2. تخفیف در مالیات

.................

فهرست منابع و مآخذ

قرآن

نهج البلاغه نسخه صبحی صالح، قم: انتشارات هجرت، 1414ق

1. آشوری، داریوش، دانش نامه سیاسی، تهران: نشرمروارید، چ سوم، ۱۳۷۳ش

2. آشوری،محمد، حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، تهران: انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه،1383ش

3. ابن ابى‏الحدید، عبدالحمید بن هبة الله، شرح نهج‏البلاغه، قم: آیة الله مرعشی نجفی، 1404ق

.................................