مقاله شرایط عزل وکیل در وکالت بلاعزل

معرفی و بخشهایی از متن مقاله بررسی شرایط عزل وکیل در وکالت بلاعزل

وکالت، عقدی جایز است که به موجب آن، به شخص دیگری نمایندگی و یا نیابت داده می شود که اموری را به جای موکل انجام دهد. اقدامات وکیل در هر زمینه محدود به اختیاراتی است که موکل به وی تفویض می کند. و در این رابطه ی فی مابین هر عمل و اقدامی که وکیل در محدوده اختیارات وکالتی خود انجام می دهد به منزله عمل و اقدام موکل است. بدین ترتیب در عقد وکالت، وکیل اختیار پیدا می کند که به نمایندگی از طرف موکل با دیگران معامله کند.

به ظاهر وکالت بلاعزل وکالتی است که موکل حق عزل و همچنین وکالت بدون استعفاء وکالتی است که وکیل فاقد حق استعفاء است اما اصطلاح نخست در میان مردم و عرف دفاتر اسناد رسمی هنگامی به کار می رود که موکل علاوه بر نداشتن حق عزل حق انجام مورد وکالت را نیز از دست می دهد واقعیت این است که باید قصد طرفین و تراضی آنها را جستجو نمود باید دید که آنان چگونه توافق کرده اند.

ابتدا از نظر حقوقی این سئوال مطرح می شود که آیا تراضی طرفین نسبت به اسقاط یا تحدید حق بر هم زدن عقد جایز وکالت معتبر است یا نه؟ قانون مدنی این شیوه را تجویز کرده است (ماده 679) مرسوم این است که توافق موکل و وکیل در مورد اسقاط حق عزل (یا استعفاء) به صورت شرط ضمن عقد (خارج لازم) در آید اما ممکن است آنان قرارداد مستقلی منعقد کنند، در بخش اول مقاله، مبانی فقهی و حقوقی مسأله را مورد مطالعه قرار می دهیم و در بخش دوم به تبیین صورتهای مختلف توافق موکل و وکیل و در پایان به نتیجه گیری و پیشنهاد می پردازیم.

وکالت بلاعزل انواع آن و نحوه ابطال

وکالت بلاعزل چیست؟

امروزه شاهد آن هستیم که مردم برای انجام معاملات زمین یا اتومبیل، آپارتمان و... مبادرت به تنظیم عقد بیع و معاملات خود در قالب عقد وکالت بلاعزل می کنند. بدون آن که بخواهیم به مسائل تخصصی و فنی این موضوع بپردازیم تلاش می کنیم نکات مهم و آثاری که این نوع قراردادها دارند و در آینده ممکن است مشکلاتی برای طرفین به وجود آورد را بررسی کنیم.

1- وکالت عقدی است جایز، یعنی عقدی است که با مرگ هر یک از طرفین یا استعفای وکیل یا عزل وکیل توسط موکل و یا با جنون وکیل و یا موکل پایان می یابد. برای مثال اگر کسی به دیگری وکالت دهد که اتومبیلی برای او خریداری کند به کسی که وکالت می دهد موکل و به کسی که عمل خرید اتومبیل را باید انجام دهد وکیل می گویند. حال اگر وکیل قبل از خرید اتومبیل دیوانه شود یا فوت کند و یا از انجام آن عمل استعفا دهد و یا موکل او را عزل کند، دیگر اجازه انجام معامله اتومبیل را نخواهد داشت.

2- برابر قانون عقد وکالت با مرگ یا جنون وکیل یا موکل از بین می رود و از این حیث فرقی میان عقد وکالت بلاعزل و یا عقد وکالت ساده نیست. ادامه دارد...

3- برابر قانون موکل هر وقت که بخواهد می تواند وکیل خود را عزل کند اما طرفین می توانند بلاعزل بودن وکیل را در قرارداد شرط کنند حال این سئوال پیش می آید آیا موکل می تواند خودش عمل وکالت را انجام دهد یا این که این حق فقط منحصر به وکیل است که در پاسخ باید گفت که بلاعزل بودن وکیل مانع انجام عمل مورد وکالت توسط موکل نخواهد بود.

خرید و فروش به هنگام داشتن وکالت

انجام مورد وکالت وسیله شخص موکل منع قانونی ندارد و موکل می تواند همان کاری را که به دیگری وکالت داده خودش انجام دهد. اما باید توجه داشت که اگر فروشنده مالی را به دیگری بفروشد و در ضمن عقد بیع خریدار وکیل بلاعزل فروشنده برای انتقال رسمی مال مورد معامله به خودش باشد ولی فروشنده که در این جا موکل است مبادرت به انتقال آن مال به شخص ثالثی کند این عمل او جرم و فروش مال غیر محسوب می شود. از اینرو، هنگامی که می گوئیم انجام مورد وکالت به وسیله شخص موکل بلا اشکال است به موضوعاتی بر می گردد که با حقوق وکیل در تعارض نباشد.

شرط وکالت پس از فوت یا جنون

... باید گفت که وکالت یا عدم عزل وکیل اگر ضمن عقد لازمی شرط شود اثر آن پایبندی وکیل و موکل به عقد وکالت یا از بین بردن حق فسخ آنان است. طبیعت وکالت همان طور که گفتیم آن است که با فوت طرفین منحل می شود (عقدجایز) و این طبیعت ماهیت عقد غیرقابل تغییر است حتی اگر طرفین چنین شرطی را در عقد بیاورند که عقد وکالت با فوت طرفین منحل نشود. لذا با فوت هر یک از طرفین عقد وکالت از بین خواهد رفت حتی اگر شرط شود که وکالت پس از فوت از بین نمی رود.

فهرست مطالب مقاله

فصل اول : کلیات

مقدمه

تعهد عدم عزل از جانب موکل

ماده ۶۷۹ قانون مدنی

فصل دوم

بخش اول: شرط وکالت وکیل ضمن عقد لازم

بخش دوم: وکالت وکیل بصورت شرط فعل ضمن عقد لازم

بخش سوم: شرط وکالت ضمن عقد جایز

بخش چهارم: شرط عدم عزل وکیل در ضمن عقد لازم

بخش پنجم: شرط عدم عزل وکیل در ضمن عقد جایز (وکالت)

بخش ششم: انعقاد عزل وکالت بصورت بلاعزل

فصل سوم

بخش اول: وکالت بلاعزل در سه مقوله فوت و جنون و سفاهت

بخش دوم: جنون وکیل یا موکل

بخش سوم: انقضای مدت وکالت

بخش چهارم: توضیح در مورد از بین رفتن مطلق وکالت

بخش پنجم: استعفای وکیل

فصل چهارم

بخش اول: فقه و سایر نظام های حقوقی

بخش دوم: اختلاف در ضمانت اجرا

بخش سوم: آیا موکل می تواند اختیار وکیل را از خود سلب کند

فصل پنجم

بررسی فقهی وکالت بلاعزل

منابع