پایان نامه مدل راهبردهای فروش به خارج از کشور در ایران خودرو با تاکید بر زنجیره تامین

چکیده :

صنعت خودروی جهانی طی دهه های اخیر، رشد بسیار زیادی را نسبت به سایر صنایع داشته است. هر روز شدت رقابت در این صنعت، برای کسب سهم بازار جهانی افزایش می یابد. صنعت خودروی ایران نیز در راستای کسب سهم بازار جهانی از طریق صادرات گام های موثری برداشته است. در این راستا پژوهش حاضر با عنوان مدلی برای راهبردهای فروش به خارج در ایران خودرو با تاکید بر زنجیره تامین، تبیین گردیده است. تحقیق حاضر به طور مشخص شامل دو گام اصلی جهت ارتقا رقابت پذیری صادرات خودرو به بازارهای هدف می باشد. در گام اول، چارچوب اصلی تحقیق بر اساس شناسایی ابعاد (قدرت زنجیره تامین) و کاربردی نمودن این ابعاد، توسعه یافته است. بر این اساس با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی مولفه های قدرت زنجیره تامین و با استفاده از تحلیل مسیر اثر قدرت زنجیره تامین بر مزیت های رقابتی و مزیت های استراتژیک زنجیره تامین در صادرات و در نهایت توان رقابت پذیری زنجیره تامین جهت صادرات آزمون گردیده است. در گام دوم، بررسی عوامل اثر گذار بر صادرات و طراحی یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری فازی بر اساس هشت معیار منتخب از شصت و یک زیر معیار شناخته شده، در اولویت پژوهش قرار گرفته است. لازم به ذکر است با توجه به نقش تعیین کننده کشورهای هدف در صادرات، سیستم پشتیبان تصمیم گیری بر اساس منتخب شصت و یک زیرمعیار از عوامل مالی، سیاسی، حقوقی، زیربنایی، کارگری و مالیاتی در برنامه متلب بر اساس منطق سوژنو طراحی و اجرا گردید.

چارچوب نظری این تحقیق به بررسی مفاهیم رقابت پذیری، صنعت خودرو، زنجیره تامین و اثر آن در صادرات و همچنین مولفه های موثر بر رقابت پذیری این صنعت در جهان خواهد پرداخت. این مولفه ها به کمک مصاحبه با خبرگان، مطالعات اسنادی و ثبت تجربه شرکت ایران خودرو از طریق حضور در بازارهای بین المللی جمع آوری گردیده است. روش این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد که جهت تحلیل مسیر از نرم افزار لیزرل و جهت ایجاد یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری از نرم افزار متلب بهره برداری شده است. توزیع پرسشنامه های این تحقیق، در جامعه خبرگان صنعت خودرو در شرکت های ایران خودرو، ساپکو و ایساکو به عنوان حلقه های اصلی زنجیره تامین خودرو صورت پذیرفته است.

نتایج تحقیق در گام اول، موید تاثیر قابل توجه فاکتورهای تولیدی بر قدرت زنجیره تامین می باشد. لازم به ذکر است که فاکتورهای تولیدی بر نقش جنبه های تکنولوژی در توسعه صنعت خودرو تاکید دارد که به اعتقاد محقق، سرمایه گذاری در فرآیند های مهندسی تولید و مهندسی محصول، به عنوان راهکار استراتژیک صنعت خودروی ایران جهت حضور در بازارهای بین المللی می باشد.

نتایج تحقیق در گام دوم، توجه به (عوامل موثر بر صادرات) یا عوامل بیرونی می باشد. در ضمن با استفاده از سیستم پشتیبان تصمیم گیری طراحی شده بر اساس (عوامل موثر بر صادرات) میتوان اولویت بازارها را نیز تعیین نمود. براساس نتایج تحقیق اولویت صادرات به بازارهایی است که دولت مقصد نگرش مثبتی نسبت به کالاهای ساخت ایران دارد یا بعبارتی رابطه سیاسی از استحکام قابل قبولی برخودار باشد. به اعتقاد محقق با توجه به زیرساختهای موجود و توان رقابت پذیری محصولات ایرانی، کشورهایی با رابطه مطلوب سیاسی در اولویت صادرات می باشند. لازم به ذکر است توجه به ظرفیت بازار هدف و زیرساختهای فروش از طریق لیزینگ نیز به عنوان راهکارهایی جهت افزایش رقابت پذیری صادرات می باشند.

واژگان کلیدی: رقابت پذیری- صادرات خودرو- زنجیره تامین - شرکت ایران خودرو- معادلات ساختاری- سیستم پشتیبان تصمیم گیری

در راستای استقرار شرکت ایران خودرو در بازارهای بین الملل، توجه به زنجیره تامین به عنوان منبع اصلی رقابت پذیری سازمانها، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کاهش هزینه ها، افزایش سهم بازار، روابط نزدیک با مشتریان، کاهش عدم اطمینان، افزایش توان پاسخ گویی به واسطه ی هم افزایی فعالیت ها، افزایش جریان مواد و توسعه ی محصولات، بهبود انعطاف پذیری، کیفیت، و نوآوری برخی مزایای بالقوه ای است که به ایجاد روابط یکپارچه در زنجیره های تأمین کسب خواهند گردید.

در این پژوهش محقق قصد دارد تا با ایجاد یک مدل، عوامل موثر بر قدرت زنجیره تامین خودرو را شناسایی نموده و تاثیر قدرت زنجیره تامین را بر مزیتهای استراتژیک زنجیره تامین در صادرات و مزیتهای رقابتی زنجیره تامین بررسی و در نهایت اثر آن را بر توان رقابت پذیری زنجیره تامین خودرو جهت صادرات بررسی نماید. لازم به ذکر است که درگام دوم تحقیق، در کنار توجه به مدل مذکور که به طور مشخص بر قابلیت های درونی یک زنجیره تامین تاکید دارد، عوامل موثر بر صادرات به بازار هدف نیز به عنوان فاکتورهای اثر گذار بر زنجیره تامین قابلیت های بیرونی مورد بررسی قرار خواهد گرفت که به طور حتم توجه به قابلیت های درونی و بیرونی زنجیره تامین، سبب همفزایی رقابت پذیری جهت ورود به بازارهای هدف خواهد گردید.

موضوع این پایان نامه مدلی برای راهبردهای فروش به خارج از کشور در ایران خودرو با تاکید بر زنجیره تامین به طور کلی مشتمل بر گامهایی در جهت شناسایی عوامل تاثیر گذار بر توان رقابت پذیری زنجیره تامین خودرو در صادرات می باشد. بر این اساس محقق قصد دارد تا با بررسی ابعاد رقابت پذیری صنعت خودرو در بازارهای جهانی، چالشهای پیش رو در زنجیره تامین خودرو که به حق یکی از بزرگترین زنجیره های تامین در کشور می باشد را بررسی نماید. ابعادی که محقق به طور مشخص در قدرت زنجیره تامین مورد بررسی قرار خواهد داد، شامل سه معیار، موقعیت منحصر به فرد زنجیره تامین، میزان عدم اطمینان در زنجیره تامین و فاکتورهای تولیدی موثر بر زنجیره تامین میباشند. مزیت های استراتژیک و مزیتهای رقابتی دو مفهوم دیگر از مدل رقابت پذیری صادرات خودرو می باشند که به عنوان متغیر میانجی اثرپذیر از معیار قدرت زنجیره تامین و اثرگذار بر رقابت پذیری صادرات می باشند.

توجه صرف به زنجیره تامین نمیتواند موفقیت صادرات را تضمین نماید چرا که هنوز هم مرزهای کشورها، موانعی جهت حضور در بازارهای جهانی میباشند. عبور از مرزهای کشورها تابع محدودیتها و فرصتهای ویژه ای می باشد که می تواند در موفقیت شرکت و رقابت پذیری آن نقش بسزایی داشته باشد. بر این اساس در گام دوم تحقیق، توسعه یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری فازی جهت اولویت بندی بازارهای هدف صادراتی در چارچوب عوامل موثر بر صادرات، مورد تحقق قرار خواهد گرفت که این سیستم پشتیبان تصمیم گیری، کمک شایانی به انتخاب بازارهای صادراتی و تقویت توان رقابت پذیری صنعت خودرو در صادرات به بازارهای جهانی خواهد نمود.

زنجیره تامین خودرو در ایران

هر قدر اتکا به توان طراحی داخلی بیشتر باشد و زیر مجموعه های خودرو با سطح تکنولوژی پیشرفته تولید شوند، ارزش افزوده بیشتر شده و توان رقابت پذیری محصول در بازارهای صادراتی افزایش می یابد. در حال حاضر عمده قطعات با تکنولوژی پیشرفته در اختیار تامین کنندگان جهانی است.

اولین چالش در زنجیره تامین خودروسازی، لزوم تحول در استراتژی های تامین کنندگان است. در خودروهای جدید به طور متوسط 25 درصد ارزش وزنی آن از قطعات الکترونیک تشکیل یافته است این در حالی است که کمتر از 8 درصد آن داخلی سازی شده است.

چالش دوم، بهره وری زنجیره تامین است. این چالش سبب گردیده است که با وجود پایین بودن دستمزد در ایران، قابلیت رقابت پذیری قطعه سازان ما نسبت به کشورهای دیگر از جمله ترکیه به شدت پایین پایین تر باشد.

چالش سوم، فاصله تکنولوژیک تولید خودرو در ایران با کشورهایی مانند ژاپن و کره می باشد. این فاصله هر چند در سالهای اخیر کمتر از گذشته گردیده است اما زیرساختهای صنعت و مشکلات پیش روی در زمینه مدل خودروهای تولیدی بعضا اجازه تغییرات رادیکالی در تکنولوژی تولید را به تولید کنندگان نمی دهد.

چهارمین چالش در زنجیره تامین، حضور در بازارهای جهانی از طریق توزیع کنندگان به نام و مشهور می باشد. گمنام بودن نسبی برندهای خودروهای تولیدی ایران، سبب گردیده است تا در حوزه فروش و خدمات پس از فروش در کشورهای هدف، نمایندگانی ضعیفتر نسبت به رقبا انتخاب گردند.